Τετάρτη 19 Απριλίου 2017

Ο Βόλος ισοπεδώθηκε από 6,2 Ρίχτερ (video)


Σαν σήμερα 19 Απριλίου ισχυρός σεισμός πλήττει τον Βόλο





Στη δεκαετία του 1950, ο Βόλος με ανοιχτές ακόμη τις πληγές από την περίοδο της γερμανικής Κατοχής και του Εμφυλίου πολέμου, προσπαθεί να βρει μέσα από τις καθημερινές ανάγκες που παρουσιάζονται την ομοιογένειά του και δρόμους για να ορθοποδήσει.
Ωστόσο, από το 1954 έως το 1957 πλήττεται από καταστροφικούς σεισμούς και πλημμύρες που τον κρατούν σε κατάσταση ανάγκης διαρκείας. Η πόλη σχεδόν ισοπεδώνεται, καθώς τα περισσότερα σπίτια είτε αρχοντικά είτε χαμηλά, των ανθρώπων του μόχθου και της δουλειάς, αλλά και τα δημόσια κτήρια ή κτήρια στα οποία στεγάζονται μεγάλες βιομηχανίες ή βιοτεχνίες, καταρρέουν ή παθαίνουν σοβαρές ζημιές. Χιλιάδες κάτοικοι μένουν άστεγοι, οι μεταφορικές υποδομές πλήττονται βαρύτατα, τα εργοστάσια αναστέλλουν τη λειτουργία τους και η τοπική οικονομία μπαίνει σε φάση καταστολής. Μια σειρά από ανακατατάξεις προκαλούνται στην οικονομική και κοινωνική ζωή του τόπου, που μετασεισμικά θα αλλάξουν τη μορφή του Βόλου.
Ο Τύπος της εποχής δίνει με τον πιο παραστατικό τρόπο το χρονικό αυτών των καταστρεπτικών σεισμών στη δεκαετία του 1950, η «δράση» των οποί¬ων, έμελλε να αλλάξει ριζικά σχεδόν τη φυσιογνωμία της πόλης.
Στις 30 Απριλίου 1954, σεισμός 7 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ προκαλεί καταστροφές στην περιοχή των Σοφάδων αλλά και σε ολόκληρη τη Θεσσαλία. Από το σεισμό υπάρχουν 25 νεκροί και 157 τραυματίες και προκαλούνται μεγάλες υλικές ζημιές.
Καταστροφές σε σπίτια και ζημιές στο Δημαρχείο
Στο Βόλο επέρχεται η καταστροφή 231 οικοδομών, 655 υφίστανται σοβαρές ζημιές και 930 ελαφρύτερες. Ζημιές προκαλούνται και στο Δημαρχείο της πόλης που βρισκόταν τότε στην οδό Σκενδεράνη με Δημητριάδος.
Πριν εφαρμοστεί χορήγηση δανείων στους σεισμόπληκτους τα οποία το τότε υπουργείο Συντονισμού είχε αναγγείλει για την 1 Μαϊου 1955, άρχισε νέα σεισμική δραστηριότητα με επίκεντρο την περιοχή των Λεχωνίων. Στις 21 Φεβρουαρίου 1955 στις 9:40 το βράδυ, δόνηση μεγέθους 4,6 Ρίχτερ, με επίκεντρο νοτιοανατολικά του Βόλου, προκάλεσε αρκετές ζημιές. Στο Βόλο 36 σπίτια κατέστησαν ετοιμόρροπα, 150 υπέστησαν σοβαρές βλάβες, και 306 ελαφρύτερες, ενώ ένας άνθρωπος έχασε τη ζωή του. Σημαντικές ζημιές καταγράφηκαν στα Λεχώνια, στην Αγριά, στην Άλλη Μεριά, στον Άγιο Γεώργιο Μπαξέδων, στην Ανακασιά, στις Σταγιάτες, στην Πορταριά, στη Μακρινίτσα, στο Κατηχώρι, στον Άγιο Ονούφριο, στην Αγία Παρασκευή, στη Δράκεια και στον Άγιο Λαυρέντιο.
Η εφημερίδα «Ταχυδρόμος» στις 22-2-1955 μας δίνει την εικόνα που επικράτησε: «…Η πόλις ολόκληρος εταράχθη από σεισμόν, παρόμοιον του οποίου εις έντασιν δεν εγνώρισε μέχρι τούδε. Ο κλονισμός του εδάφους υπήρξε βιαιότατος και αναμφισβητήτως ισχυρότερος εκείνου της 30ής Απριλίου παρελθόντος έτους, μόνον που ήτο ευτυχώς μικροτέρας διαρκείας. Τα οικοδομήματα του Βόλου εχόρευαν υπό την πρωτοφανήν μανίαν της φύσεως που αιφνιδίως εξέσπασε. …Εις τους κατασκότεινους δρόμους έλαμπον μόνον κατ’ εκείνην την στιγμήν τα φώτα χιλιάδων ποδηλάτων κατ εκατοντάδων αυτοκινήτων που με αστραπιαία ταχύτητα εκινήθησαν ανά την πόλιν διά να πληροφορηθούν τι έγινε… Κύματα πολιτών εκινούντο με ασυκγράτητον ανησυχίαν προς όλας τας κατευθύνσεις της πόλεως βέβαιοι ότι θα παρίσταντο θεαταί εκτεταμένων ερειπίων της. Ευτυχώς όμως αι ζημίαι δεν ήσαν ανάλογοι προς την βιαιότητα της σημειωθείσης σεισμικής δονήσεως».
Ακολούθησε ο κύριος σεισμός…
Αυτός ήταν ωστόσο ο προάγγελος του κυρίως σεισμού που σημειώθηκε στις 19 Απριλίου 1955 στις 6:47 το απόγευμα, με ένταση 6,2 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ. Ήταν δύο ημέρες μετά το Πάσχα (17 Απριλίου 1955). Ο σεισμός είχε επίκεντρο και πάλι τα νοτιοανατολικά του Βόλου ενώ οι στιγμές της καταστροφής περιγράφονται στον «Ταχυδρόμο» στις 20-¬4-1955, όπου μεταξύ άλλων αναφέρονται κατ τα ακόλουθα: «…υπόκωφος βοή ηκούετο και σύννεφα σκόνης υψούντο υπέρ την πόλιν. Ήτο φανερόν ότι μεγάλη καταστροφή συντελείτο. Το παν εσείετο. Στέιγαι, τοίχοι, λίθοι, στηθαία κατ τεμάχια ασβέστου από τας οικοδομάς κατέπιπτον με εκκωφαντικόν τρόπον και εκάλυπτον πεζοδρόμια και δρόμους.
Η θάλασσα εις την παραλίαν εταράχθη σφοδρότατα. Οι κάτοικοι της πόλεως παρηκολούθουν το έργον της καταστροφής, έχοντες την εντύπωσιν ότι δεν επρόκειτο να επιζήσουν και οι ίδιοι… διότι θ’ ανοίξη η γη να τους καταπιή».
Την ίδια μέρα η εφημερίδα «θάρρος», με 8στηλους τίτλους και υπότιτλους στην πρώτη της σελίδα γράφει:
«Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΩΡΑΙΟΥ ΜΑΣ ΒΟΛΟΥ ΕΙΝΑΙ ΔΥΣΤΥΧΩΣ ΓΕΓΟΝΟΣ.
– ΤΟ 80% ΤΩΝ ΟΙΚΙΩΝ ΤΗΣ ΠΟΛΕΩΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΧΩΡΙΩΝ ΥΠΕΣΤΗ ΜΕΓΑΛΑΣ ΖΗΜΙΑΣ. -ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ ΤΟ ΕΝ ΤΕΤΑΡΤΟΝ ΤΩΝ ΣΠΙΤΙΩΝ ΤΟΥ ΒΟΛΟΥ ΚΑΤΕΡΡΕΥΣΕ ή ΚΑΤΕΣΤΗ ΑΚΑΤΟΙΚΗΤΟΝ.
-ΕΥΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΕΙΣ ΤΗΝ ΠΟΛΙΝ ΜΑΣ ΟΙ ΥΠΟΥΡΓΟΙ κ.κ. ΡΑΛΛΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΥΖΩΓΟ- ΠΟΥΛΟΣ.
-ΝΑ ΑΝΑΣΤΑΛΗ ΑΜΕΣΩΣ Η ΠΛΗΡΩΜΗ ΤΩΝ ΦΟΡΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΧΡΕΩΝ ΠΡΟΣ ΤΑΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΚΑΙ ΝΑ ΧΟΡΗΓΗΘΟΥΝ ΜΕΓΑΛΑ ΠΟΣΑ ΔΙ’ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΑ ΔΑΝΕΙΑ.
-Είκοσι πέντε εν όλω σεισμικαί δονήσεις από τις 6:40 μ.μ. χθες μέχρι της μεσημβρίας σήμερον».
Η ίδια εφημερίδα γράφει στο άρθρο της: «Ο Βόλος, ο αγαπημένος μας Βόλος, κατεστράφη πλέον. Ο χθεσινός τρομακτικός σεισμός, του οποίου προηγήθη μία τρομακτική δόνησις και επηκολούθησαν μέχρι της μεσημβρίας έτεραι είκοσι τουλάχιστον δονήσεις, ελαφραί έως μέτριαι, απετέλεσε την χαριστικήν βολήν διά την ωραίαν πόλιν μας. Εάν εξαιρέση κανείς χίλια το πολύ οικήματα του Βόλου, καινούργια τσιμεντόσπιτα, όλα τα άλλα σπίτια υπέστησαν ζημίας. Τα μισά μάλιστα σπίτια του Βόλου υπέστησαν σοβαράς ζημίας, ασφαλώς δε το 30% των κατοικιών της πόλεώς μας κατέστησαν ακατοίκητοι. Παρομοίαν θεομηνίαν ουδείς ενθυμείται. Δεκάδες παλαιών αρχοντικών κατερειπώθησαν. …Συμφορά πρωτοφανής, δεν επιτρέπεται δε καμμία αμφιβολία, ότι αυτήν την φοράν θα συγκινηθή επί τέλους η Κυβέρνησις και θα λάβη διά τον Βόλον και το Πήλιον όλα τα ενδεικνυόμενα μέτρα…».
Η πρώτη πρόχειρη καταγραφή των ζημιών κατέδειξε 52 οικοδομές σε κατάρρευση, 159 με σοβαρές βλάβες, και 254 με ελαφρές. Τρεις χιλιάδες πεντακόσιοι κάτοικοι του Βόλου έμειναν άστεγοι. Αλλά τα μεγέθη αυτά αυξήθηκαν δραματικά δύο μέρες αργότερα. Από τους δεκάδες μετασεισμούς που ακολούθησαν ο ισχυρότερος σημειώθηκε στις 9:20 το πρωί στις 21 Απριλίου 1955 και είχε μέγεθος 5,8 βαθμούς της κλίμακας Ρίχτερ. Τραγικός απολογισμός 1 νεκρός και 49 τραυματίες, αναφέρει στις 21-4-1955 η εφημερίδα Θεσσαλία», που στους πηχυαίους τίτ¬λους της στην πρώτη σελίδα τονίζει: ΕΙΚΟΝΑ ΑΓΩΝΙΑΣ ΚΑΙ ΑΠΟΓΝΩΣΕΩΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΙ Η ΠΟΛΙΣ ΤΟΥ ΒΟΛΟΥ.
ΠΛΕΟΝ ΤΩΝ ΕΝΝΕΑ ΧΙΛΙΑΔΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΠΑΡΑΜΕΝΟΥΝ ΧΩΡΙΣ ΣΤΕΓΗΝ. ΓΕΝΙΚΗ ΑΞΙΩΣΙΣ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΛΗΦΘΟΥΝ ΑΜΕΣΑ ΚΑΙ ΟΡΙΣΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΕΩΣ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΣ».
Ενώ μεταξύ άλλων στο άρθρο της επικεντρώνει την προσοχή της στην ψυχολογική κατάσταση των Βολιωτών και υπογραμμίζει:
«…Η εικών την οποίαν παρουσιάζει η πόλις μας είναι εικών πραγματικής απογνώσεως και απελπισίας. Εις χιλιάδας ανέρχονται οι άστεγοι, η ζωή της πόλεως έχε σταματήσει, τα πλείστα των καταστημάτων παρέμειναν κλειστά κατά τας πρωινάς ώρας της χθες και μόλις το απόγευμα ανεθάρρησαν κάπως περισσότεροι και ήνοιξαν τα μαγαζιά τους. …Αι σεισμικαί δονήσεις υπερέβησαν τας είκοσι. Συνεπεία αυτών την ψυχολογικήν κατάστασιν των συμπολιτών χαρακτηρίζει ο εκνευρισμός και ο φόβος ο οποίος συνέχει τους πάντας».
Η ίδια εφημερίδα αναφέρεται και στο κύμα φυγής των σεισμοπλήκτων και περιγράφει:
«…Φεύγουν δι’ άλλα μέρη πολλοί συμπολίται.
…Ο τρόμος που εδοκίμασεν ο πληθυσμός και ο φόβος επαναλήψεως των σεισμικών δονήσεων εδημιούργησε ψυχολογίαν φυγής εκ της πόλεώς μας δι’ Αθήναν, Θεσσαλονίκην και άλλας πόλεις θεωρουμένας ασφαλείς από τον κίνδυνον των σεισμών. …μέχρι της μεσημβρίας της χθες είχον κλείσει αι θέσεις και είχον διατεθή τα εισιτήρια των διά τας Αθήνας και Θεσσαλονίκην ωτομοτρίς και των κοινών αμαξοστοιχιών. Εξάλλου πολλοί συμπολίται εγκατέλειψαν τον Βόλον οικογενειακώς ή απέστειλαν τους οικείους των εις Αθήνας με αγκαζέ αγοραία αυτοκίνητα».
«Εσαρώθημεν»
Η σφοδρότητα των δονήσεων, η εξασθένηση των κτηρίων από τους προηγούμενους σεισμούς και το ασταθές έδαφος θεμελίωσης ήταν οι σημαντικότεροι παράγοντες των ζημιών που προκλήθηκαν.
Με τον χαρακτηριστικό τίτλο «Εσαρώθημεν»! η «Κοινή Έκδοσις των Πρωϊνών Εφημερίδων του Βόλου» στις 24-4-1955 δίνει την εικόνα της καταστροφής.
Στο Βόλο από τις 10.047 οικοδομές, οι 459 κατέρρευσαν, 6.068 κατέστησαν ακατοίκητες και 2.284 έπαθαν ελαφρύτερες ζημιές. Μόνο 1.237 οικοδομές έμειναν ανέπαφες.
Οι άστεγοι ανήλθαν σε 20.000 ενώ το κύμα φυγής του πληθυσμού σε άλλες πόλεις, συνεχίστηκε αμείωτο. Ο σεισμός με κατεύθυνση από τα ανατολικά προς τα δυτικά, έπληξε περισσότερο το ανατολικό τμήμα της πόλης. Μεγάλη ρωγμή σχηματίστηκε κατά μήκος της προκυμαίας στο λιμάνι του Βόλου, το κρηπίδωμα της ανατολικής πλευράς του Παπαστράτου κατέρρευσε, το ίδιο και το Ηρώο. Σοβαρές ζημίες υπέστη το κτήριο της «Εξωραϊστικής» και όλες οι γύρω οικοδομές. Καταστράφηκαν τα κτήρια των δημοσιών υπηρεσιών και τέθηκαν εκτός χρήσης το Νοσοκομείο και το Άσυλο του Παιδιού, ενώ κατέρρευσε το τζαμί στο λόφο του Κάστρου. Κατέρρευσαν επίσης, ολόκληρο το κτηριακό οικοδόμημα του παλιού Τελωνείου του 19ου αιώνα και τμήματα της μεγάλης παραλιακής αποθήκης. Ανεπανόρθωτες ήταν οι ζημιές στο κτήριο της Εμπορικής Σχολής.
Σημαντικές ζημιές έπαθαν τα εργοστάσια και οι καπναποθήκες και κατέρρευσε η πίσω αποθήκη Παπαστράτου. Ειδική επιτροπή από τους μηχανικούς. Κοντοστάνο, Δ. Κασσιόπουλο και τον ταγματάρχη μηχανίκο Δ. Σίμο, έκανε την αποτίμηση των ζημίων στα βιομηχανικά κτήρια Σταματόπουλου, Παπαγεωργίου, Τσιρωνίδη, Παπαρρήγα, Καπουρνιώτη, Αδαμόπουλου – Χατζηνικολάου, Σταμώτη, Καρακίτσου, Λούλη, Καφετζόπουλου – Είαννουλάκη, Πανά, Αξελού, Ματσάγγου, Μούκα, Ροδίτη και Μουστακαλή.
Όπως μας πληροφορεί η «Κοινή έκδοσις των Πρωινών Εφημερίδων του Βόλου» στις 28-4-1955, εκτιμήθηκε ότι η επιδιόρθωση τους θα ανέλθει συνολικά σε 640.000 δρχ. Η καπνοβιομηχανία Ματσάγ¬γου πάντως, επανέλαβε τη λειτουργία της με το σύνολο σχεδόν του προσωπικού, ενώ οι άλλες ,βιομηχανίες λειτούργησαν με μειωμένο προσωπικό. Βλάβες έπαθε και ο Καθολικός Ναός, ενώ στη συνοικία της Ανάληψης το 95% των οικημάτων κατέστησαν ακατοίκητα.
ΠΗΓΕΣ:
-Βίλμα Χαστάογλου:
Βόλος — Πορτραίτο της πόλης τον 19ο και 20ο αιώνα.
-Χαράλαμπος Γ. Χαρίτος:
Βόλος: Διαδρομή της νέας πόλης (1840-1955). -Νίτσα Κολιού:
Τυπο-φωτο-γραφικό πανόραμα του Βόλου. -Χρήστος Φώτου:
Ο Βόλος μετά τους σεισμούς 1955-2001.
-Εφημερίδες: «Θεσσαλία», «Ταχυδρόμος», «θάρρος».

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου