«Του Κίτσου η μάνα» η συγκλονιστική ιστορία του ήρωα Κίτσου με το τραγικό θάνατο που έγινε τραγούδι!

«Του Κίτσου η μάνα» η συγκλονιστική ιστορία του ήρωα Κίτσου με το τραγικό θάνατο που έγινε τραγούδι!

Του Κίτσου η μάναΙ
Του Κίτσ(ι)ου η μάνα κάθονταν στην άκρη στο ποτάμι.
Για τον ήρωα του τραγουδιού έχουν διατυπωθεί διάφορες απόψεις: Σύμφωνα με τον Σοφοκλή Δημητρακόπουλο, ο Κίτσος γεννήθηκε στο Ραδοβίζι Άρτας και διακρίθηκε στην επανάσταση του 1770 (Ορλωφικά) πολεμώντας στην Ακαρνανία. Φαίνεται ότι συνελήφθη αιχμάλωτος στην καταστροφή του Αγγελόκαστρου (ή λίγα χρόνια αργότερα σε άλλη μάχη, γιατί σε παραλλαγή του τραγουδιού γίνεται αναφορά στον Αλή πασά) και με πολυπρόσωπη συνοδεία οδηγήθηκε στα Γιάννενα, όπου τον κρέμασαν:

Τον Κίτσο τον κρεμάσανε στ’ Αλήπασα την πόρτα
κι Αλήπασας εχάρηκε σαν τύραννος οπού ήταν.

Το ποτάμι μπροστά στο οποίο στέκεται η μάνα του αιχμάλωτου κλέφτη είναι πιθανόν ο Αχελώος.
Με τον Δημητρακόπουλο συμφωνεί και ο Νικόλαος Ζιάγκος. Παρέθεσε επιπλέον την πληροφορία ότι ο Κίτσος έδρασε ως κλέφτης στην κλέφτικη ομάδα του γερο-Δήμου Σταθά. Η άποψη των Δημητρακόπουλου και Ζιάγκου για την καταγωγή του Κίτσου ίσως ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, δεδομένου ότι το Ραδοβίζι ήταν κέντρο της κλεφτουριάς. Από εκεί καταγόταν και ο μεγάλος οπλαρχηγός Γώγος Μπακόλας.
Ο Τάκης Λάππας και ο Άγις Θέρος υποστήριξαν ότι ο ήρωας του τραγουδιού έδρασε ως κλέφτης στην περιοχή του Βάλτου και του Ξηρόμερου. Ενδεχομένως στηρίζονται σε παραλλαγή του, όπου γίνεται αναφορά στα μέρη αυτά της Στερεάς Ελλάδας:

Του Κίτσ’ η μάνα θλίβεται, του Κίτσ’ η μάνα κλαίει.
Με το ποτάμι μάλωνε, με τα βουνά μαλώνει:
«Ποτάμι, για λιγόστεψε, ποτάμι, κάμε πόρο.
Θε να περάσ’ απόπερα στον ξακουσμένο Βάλτο
όπου οι κλέφτες οι πολλοί κι όλοι οι καπεταναίοι».

Δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία για να προσδιοριστεί επακριβώς η ταυτότητα του Κίτσου. Τη σκοπιμότητα της αοριστίας που χαρακτηρίζει τα πρόσωπα και τα πράγματα του τραγουδιού ερμήνευσε ο Αλέξης Πολίτης.

Αντίθετα από ό,τι συμβαίνει στα άλλα κλέφτικα τραγούδια, όπου τα δεδομένα ορίζονται με αρκετή ακρίβεια, σ’ αυτό πρόσωπα και πράγματα μένουν κάπως αόριστα. Το όνομα «Κίτσος», τόσο συνηθισμένο, δεν συνοδεύεται από οικογενειακό επίθετο ή από κάποιο δηλωτικό της καταγωγής του. Επίσης το «ποτάμι» δεν προσδιορίζεται και δεν είναι σαφές αν τα «κλεφτοχώρια» δηλώνουν συγκεκριμένο τόπο ή πρόκειται για γενικό προσδιορισμό. Οι ιδιομορφίες αυτές, αν έγιναν ηθελημένα, θα μπορούσαν να οδηγήσουν στη σκέψη πως πρόθεση του δημιουργού του τραγουδιού ήταν να ξεπεράσει την ατομική περίπτωση (το δράμα του συγκεκριμένου κλέφτη) και να εκφράσει κάτι πιο καθολικό, τη ζωή όλων των κλεφτών που κάθε στιγμή κινδύνευαν να σκοτωθούν ή να αιχμαλωτιστούν. Για να επιτευχθεί αυτό, αφαιρέθηκαν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά από τον Κίτσο, το ποτάμι και τα κλεφτοχώρια, ώστε η φαντασία του ακροατή, ελεύθερη από τους προσδιορισμούς, να μπορέσει να προεκτείνει εύκολα το ατομικό στο γενικό.
πηγη “Ηπειρώτικα τραγούδια με ιστορία”, του Ηπειρώτη συγγραφέα Παύλου Παπανότη!

πηγή