Φόβος...
Γράφει η ψυχολόγος, Msc
Μαρία Καρίκη
Ο φόβος είναι μέρος της φύσης μας. Κανείς δεν μπορεί να τον αποφύγει. Έρχεται χωρίς προειδοποίηση και απλώνεται στη σκέψη και στα συναισθήματά μας.
Ωστόσο, το μέγεθος και η επιρροή του στην καθημερινότητά μας εξαρτάται από τη δική μας αντίσταση και τη δική μας «εκπαίδευση». Το πόσο θα κυριαρχήσει μέσα μας και θα ισοπεδώσει όλα τα άλλα εξαρτάται από το αν εμείς τον αφήσουμε ή όχι.
Η διαχείριση του φόβου για διάφορα θέματα που συναντούμε είναι η απάντηση σε αυτό το ανεξέλεγκτο κύμα των αρνητικών σεναρίων που πλανώνται στο μυαλό μας. Όλοι είμαστε ευάλωτοι μπροστά σε ένα «κακό» ενδεχόμενο.
Εύκολα πηγαίνει το μυαλό μας σε εκείνο που τρέμουμε. Παρόλα αυτά έχει σημασία να διατηρήσουμε την ψυχραιμία και τη διαύγειά μας και να αναζητήσουμε αποδεικτικά στοιχεία ως προς ό,τι μας τρομοκρατεί. Δεν θα πρέπει να επιτρέπουμε στον εαυτό μας να παρασύρεται σε ακραίες αρνητικές σκέψεις.
Ο φόβος εγκλωβίζει, αποδυναμώνει, διαβρώνει το άτομο και διαστρεβλώνει την πραγματικότητα. «Πατάει» στα ευαίσθητα σημεία του καθενός και αποκτά δύναμη και πειθώ.
Σε σημείο που δυσκολεύεσαι να διαχωρίσεις την εικασία από την αλήθεια. Παραδίνεσαι σχεδόν άνευ όρων στη σκέψη που σε βασανίζει και φιλτράρεις τα πάντα μέσα από αυτή. Νιώθεις κυνηγημένος από τις ίδιες σου τις σκέψεις, εξαντλημένος.
Ο φόβος μπορεί να ξεκινήσει από ένα συγκεκριμένο ζήτημα κι από εκεί να γενικευτεί και να διαχυθεί σε πάρα πολλούς τομείς της ζωής μας. Αρχίζουμε τότε να βλέπουμε πίσω από καθετί κινδύνους, απειλές, καταστροφές.
Η ζωή μοιάζει υπό αυτό το πρίσμα να είναι ριψοκίνδυνη και χωρίς σταθερότητα. Δεν μπορούμε να απολαύσουμε, να χαρούμε, να χαλαρώσουμε.
Μονίμως περιμένουμε το κακό που έρχεται ή που πρόκειται να συμβεί. Κι έτσι κάπως χάνουμε στιγμές, κρυβόμαστε, αποφεύγουμε, απομονωνόμαστε σιγά σιγά. Δυσκολευόμαστε να εκτιμήσουμε τη ζωή και ό,τι εκείνη μας προσφέρει.
Ο φοβισμένος άνθρωπος υποφέρει, βασανίζεται γιατί δεν μπορεί να σκεφτεί κάτι αισιόδοξο, δεν μπορεί να σκεφτεί θετικά.
Αδυνατεί να δεχτεί μια θετική έκβαση γιατί εστιάζει σε ό,τι στραβό και επικίνδυνο μπορεί να συμβεί. Δεν έχει ανακαλύψει κι άρα δεν πιστεύει στις δυνατότητές και τις ικανότητές του.
Ο φόβος τον κάνει να αισθάνεται «λίγος», ανεπαρκής, ελλιπής. Ανασύρει συνεχώς στην επιφάνεια τα τρωτά του σημεία και τις ανασφάλειές του.
Ώσπου νιώθει ανήμπορος να διαχειριστεί όλη αυτή την αρνητικότητα και την τοξικότητα που ολοένα και πολλαπλασιάζονται εντός του.           
Τα αποτελέσματα μιας νοοτροπίας φόβου είναι ο αυτοπεριορισμός, η διστακτικότητα, η αναβλητικότητα, το άγχος, η θλίψη, αλλά και η υπερένταση.
Παλεύεις με τον εαυτό σου για να μη σε καταβάλλουν όλα αυτά, αλλά τελικά το καταφέρνουν. Η ζωή μοιάζει έτσι με έναν τεράστιο αγώνα επιβίωσης από κινδύνους και καταστροφές.
Το μυαλό κυριαρχείται από τις αρνητικές σκέψεις οι οποίες είναι τόσο έντονες και αληθοφανείς που είναι σαν να ζεις ήδη αυτό που φοβάσαι…
Και ο χρόνος κυλάει και ο έλεγχος χάνεται γιατί το άτομο αποφεύγει να αντιμετωπίσει συνήθως τους φόβους του.
Λέει όχι στις αλλαγές, στις προκλήσεις, στο ρίσκο. Προτιμάει να παραμείνει στον μικρόκοσμο της ασφάλειάς του, στο οικείο, το γνωστό.
Ξέρει κατά βάθος ότι αποφεύγει την ίδια τη ζωή κι ας πονάει αυτό. Ωστόσο, δεν θέλει να επιβεβαιωθούν οι φόβοι του κι έτσι επιλέγει την αποχή από κάθε τι καινούριο και «επικίνδυνο».
Αν θέλουμε πράγματι να αντιμετωπίσουμε τους φόβους μας κάποια στιγμή, ο μόνος τρόπος είναι η ευθεία αντιπαράθεση. Να κάνουμε σταδιακά αυτό που φοβόμαστε. Δεν υπάρχει άλλος δρόμος…
Βέβαια, για να ξεφύγει κανείς από τη φυλακή αυτή του μυαλού του θα πρέπει πρώτα να ενδυναμώσει τον εαυτό του, να πιστέψει ότι μπορεί να το κάνει!
Όλα μετά είναι πιο εύκολα… Όταν ο φόβος δεν θα μας ορίζει πια, τότε μόνο θα μπορούμε να αρχίσουμε να ζούμε πραγματικά…